“Respectievelijk”
In veel organisaties heerst een langdurige stammenstrijd over de structuur. Is de markt leidend, het product, het vak? Het is allemaal belangrijk en onlosmakelijk verbonden. Toch is de ene dimensie net iets belangrijker dan de andere. En daar kun je lang met elkaar over debatteren. Te lang zelfs. Al die tijd is verloren tijd. Energie die ten koste gaat van klanten, van vakspecialisten en van medewerkers. In het structureren van een organisatie is er een optimale volgorde van de dimensies, en die is per definitie tijdelijk.
Structuur volgt strategie
Voor het organiseren van processen groter dan één persoon zijn onderling afspraken nodig; ordening. Om het werk te ordenen moeten bedrijfsprocessen/ketens geknipt worden. Soms vertegenwoordigt de ‘knip’ een markt waar vraag en aanbod samen komen. Andere ‘knips’ zijn vanwege competenties of accountabilities of eenvoudigweg omdat het geheel te groot is om te managen. Ook landsgrenzen, belastingwetgeving, doelgroepen, product categorieën, etc kunnen relevante ordeningsprincipes zijn.
Door de bedrijfsprocessen op te knippen ontstaat al snel een matrix structuur. Oeppss, het M-woord! De matrix is een onding, volgens velen. De meerdimensionale besturing genereert onduidelijkheid. En dat klopt, het is lastig, maar we ontkomen er niet aan. En dat is niet alleen in de matrix. Ook modernere netwerkstructuren vragen om een ordenend principe om de onderlinge afspraken op te baseren.
Terug naar de matrix; wat is het leidende principe; regio, business line, markt, product, staf? Elke ordening is per definitie suboptimaal, maar, zoals gezegd, ook onontkoombaar. En ook tijdelijk. De nadelen van een te lange marktfocus maken vanzelf een keer de omslag naar product/vakdiscipline nodig. En daarom is een te lange discussie of zelfs stammenstrijd over structuur schadelijker dan de nadelen van welke keuze dan ook. De keuze qua structuur gaat ‘slechts’ over de tijdelijke volgorde van de dimensies waarin de we executie van onze strategie het beste kunnen ordenen.
Stop the fight
Bepaal die volgorde en knip! Compenseer de nadelen van de structuurknip in de besturing, door:
- a- zorg voor adequate integratie in de top; daar komen immers de lijnen bijeen en moet geprioriteerd en gemonitord worden, over de dimensies heen;
- b- realiseer een open maar to-the-point overlegstructuur. Als je knipt moet je plakken. Met competente verbindingen op de kruispunten ontstaat symbiose. Dit vraagt om een speciaal type medewerkers op die plek;
- c- stel vast dat alles tijdelijk is, en bepaal wat dat tijdelijk is. Elke vier jaar kantelen is waarschijnlijk heel gezond. In een kort kantelingsproces overstappen op het andere been. Op twee benen kunnen we lopen.
Natuurlijk moeten we goed nadenken over de meest logische structuur, maar voorkom een stammenstrijd vanuit het vertrouwen in de tijdelijkheid ervan. Alles is belangrijk, maar niet tegelijk. Respect voor de tijdelijke volgorde; respectievelijk.
