‘Ze doen niet wat ik zeg’, zo verklaarde de directievoorzitster de matige kwartaalresultaten in een zaaltje analisten. ‘We hebben toch een strategie, moet ik het allemaal nou nog een keer uitleggen?’, vervolgde zij verontwaardigd. In de zaal voel je haar hulpeloze alleen zijn. Ze wordt inderdaad ter plaatse niet geholpen door collega’s. Alleen de woordvoerder probeert de awkward situatie enigszins te redden.

Een pittige tante, maar losgezongen van de werkelijkheid. In ieder geval van haar team. Pijnlijk dat niemand haar dat durft te zeggen. Nergens proeven de toehoorders iets van ‘samen de schouders eronder’. Terwijl dát toch de essentie van een company is. Company, letterlijk gezelschap; met wie bedrijf je samen, het bedrijf?

Verbinding, zo evident. En toch treffen we in veel organisaties een wanhopige dadendrang van beter wetende solisten. Met hun denken proberen ze anderen te veranderen. Dat werkt niet, je kunt alleen jezelf veranderen. Je bepaalt niets voor een ander. Maar een andere manier van aansturen, inspireren, verbinden, uitleggen, luisteren, motiveren, omgaan met fouten,…., zal mogelijk anderen helpen veranderen. Als leider heb je invloed op anderen, forse invloed. Een andere jij daagt en nodigt anderen uit. Hun andere context begint bij jou.

Ik heb afgelopen jaar goed ervaren wat het is om zélf te veranderen. En hoe! Met de nodige hulp ben ik een stuk dichterbij mezelf gekomen. Daarmee heb ik de vraag ‘wie wil ik zijn?’ kunnen vervangen door ‘met wie wil ik zijn?’. Het effect is merkbaar, voor mij én m’n omgeving. En daardoor krijg ik andere reacties op m’n handelen, andere uitnodigingen, andere relaties. Voor iedereen beter, is mijn afdronk.

Ik wilde zelf veranderen. Eigenaarschap(*1). En de rest is history. ‘Je moet het zelf doen maar je hoeft het niet alleen te doen’, zei de door mij gekozen hulpbron, iemand uit een andere context dan ik gewend was. Ergo, een verandering van context hielp mij veranderen. De dichotomie is veelzeggend; jezelf veranderen verandert je context. Daardoor kunnen anderen (mee)veranderen. En anderzijds, een andere context helpt jezelf veranderen.

De genoemde directievoorzitster wil de organisatie veranderen. Ze wil het zelf doen. En dus staat ze alleen. Zo komt het bedrijf niet verder. Ze kan beter zelf veranderen! Creëert ze een andere context voor zichzelf, dan is veranderen niet alleen voor anderen. Alleen dan is ze niet alleen. En veranderen anderen mee.

De manier van veranderen zegt meer over het resultaat dan de strategie. Welke uitdaging is er in 2024 voor jouw organisatie? Mijn advies, verander zelf, wil! Door zelf te veranderen heb je de grootste invloed op anderen.


(*1) ‘Ik wil’ is de belangrijkste verklaring voor verandering. Deze wetmatigheid zie we ook elders. Bijvoorbeeld in de sociale geneeskunde. Kinderarts Elise van de Putte heeft haar hele leven onderzoek gedaan naar geneeskansen van chronisch vermoeide kids in gedragstherapie. Zij beschrijft twee soorten kids. Pubers die in de ik-vorm praten en zichzelf als handelend beschrijven en zij die zich presenteren als iemand die dingen ondergaan. Laatstgenoemden zoeken de oplossing voor hun problemen buiten zichzelf en ‘genezen’ niet tot matig. De eerste groep komt erbovenop. Waar een wil is, …… bron: NRC 16 december 2023